Türkiye’de Geçmişten Günümüze Değişen Yabancı Kuralı
Yabancı kuralı Türkiye’de futbol severlerin nerdeyse her sezon merakla bekledikleri bir o kadar da hazzetmedikleri kuraldır. Nerdeyse durmadan değişen bu kural bazen teknik direktörleri bile şaşırtmaktadır. Matematiği sevmeyen bir toplum için artılı yabancı kuralı bir işkenceye dönüşmektedir. Eğitim sistemi ile futbolda yabancı sınırı sistemi ülkede en çok değişen sistemlerdir.
Geçmişte Yabancı Kuralı
1959 yılında resmi olarak başladığı kabul edilen TFF Süper Lig bugüne kadar birçok kez yabancı oyuncu oynatma kuralını değiştirdi. 1951 yılında Türkiye’ye gelen Oscar Garo ise ilk yabancı oyuncu olarak kabul edilmektedir.
İlk yabancı kuralı 1977-1978 sezonunda koyulmuştur. Bu sezon her kulübün iki yabancı futbolcu oynatma hakkı vardır. 1989-1990 sezonuna geldiğinde bu sınır 3 futbolcuya çıkmıştır. 1990’lı yıllardan sonra dünyanın küreselleşmesine paralel olarak ülkemize gelen yabancı oyuncu sayısı da artmaya başlamıştır. Ya da başka bir deyişle kulüplerin Avrupa’da başarı kazanmak için yabancı kaliteli oyunculara ihtiyacı artmıştır.
1996-1997 sezonuna geldiğimizde artı birli kurallara da merhaba demeye başladık. Bu sene kural 3 + 1 olarak açıklandı. 3 yabancı ilk 11 de oynayabilirken 1 yabancı da yedek kulübesinde bekleyebiliyordu.
1998-1999 sezonunda ise 5 yabancıya çıkarıldı. Kadroda net 5 yabancı bulundurulabilir ve oynatılabilir hale geldi. 2001-2002 yılında ise artı bir oyuncu daha eklenerek yabancı kuralı 5 + 1 olarak açıklandı. Bu kurala göre sahada 5 yabancı oynayacak bir yabancı da yedek kulübesinde bekleyebilecekti. Hatta bu sezon Mustafa Denizli artı kuralını unutup Beşiktaş maçına 4 yabancı ile başlayıp iki yabancıyı da oyuna sokmuştu. Böylece hükmen yenik sayıldı.
2002-2003 sezonunda bu kuralın iyice cılkı çıkarılarak 5 + 1 + 2 olarak iki yabancı da tribünde maçı izleyebilecekti. 2004-2005 sezonuna geldiğimizde bu kuraldan vaz geçilip 6 yabancı kuralı getirildi.
2007-2008 sezonunda 6 + 2 ve 2010-2011 de 6 + 2 + 2 getirildi. 2011-2012 yılında bu hatadan dönülüp tekrar 6 + 2 oldu. Fakat 2013-2014 yılında daha acayip bir kural getirildi. 6 + 0 + 4 kuralı. 4 yabancı tribünde oturacaktı bu kurala göre. Ertesi sene bu kuraldan vazgeçilip 5 + 3 kuralı getirildikten sonra 2015-2016 sezonu itibariyle günümüzdeki kural uygulanmaya başlandı.
Günümüzdeki Yabancı Kuralı Neydi?
Günümüzde TFF Süper Lig takımları 28 oyuncu kaydedebilmektedir. 2019-2020 sezonuna kadar maç kadrosu 18 kişilikti. Her ne kadar kulüpler 14 yabancı ile anlaşabilseler de 7 Türk oyuncuyu 18 kişilik kadroda bulundurmak zorunda idiler. Yani aslında bu kuralda 11 + 3 gibi bir kurala dönüştü.
2019-2020 sezonu itibariyle maç kadrosu 21 kişiye çıkarıldı. Bu kuralla birlikte kadroda Türk Oyuncu bulundurma şartı da 8’e çıkarıldı. Böylece kural biraz esnetilerek 12 + 2 kuralına döndü.
Yeni Yabancı Kuralı Nasıl?
Türk Oyuncularının Avrupa’ya açılması yolunu açan bu kuraldan bu sene tekrar vazgeçildi. Kademeli olarak 2020-2021 sezonunda 8 yabancı kadroda 6 yabancı tribünde, 2021-2022 sezonunda 7 yabancı kadroda 5 yabancı tribünde ve 2022-2023 sezonunda ise 6 yabancı kadroda 4 yabancı tribünde olarak 2013-2014 sezonundaki yabancı kuralı tekrar devreye girmiş olacak.
